Uit de literatuur over VTS: wereldwijd gebruik van VTS

Ook bezoekers van de site van VTS Nederland komen uit veel verschillende landen

Wereldwijd gebruik van VTS

Door Ingemarie Sam

Ingemarie Sam werkt bij Tilburg University en doet sinds 2020 promotieonderzoek naar VTS. Onderwerp is het mogelijke effect van VTS op het empathisch vermogen van rechtenstudenten. Onderdeel van het onderzoek is het bestuderen van literatuur over VTS. In een korte serie columns deelt Ingemarie enkele van haar bevindingen. Deze keer staat zij stil bij de enorme groei van het gebruik van VTS over de hele wereld en de publicaties daarover.

Toen ik deze zomervakantie de literatuur indook om me op de hoogte te stellen van de nieuwste onderzoeken die gepubliceerd zouden zijn, verwachtte ik maximaal zo’n 40 nieuwe referenties te vinden over de laatste anderhalf jaar. Het bleken er echter meer dan twee keer zoveel! En ik vermoed dat ik ze nog niet eens allemaal gevonden heb, want ik heb vooral in wetenschappelijke tijdschriften gezocht. Die zijn voor mij via het onlinesysteem van de bibliotheek van Tilburg University namelijk het beste benaderbaar. Daarnaast vind ik, of word ik zo af en toe getipt op, artikelen uit veelal Nederlandse tijdschriften die voor een specifieke niet-wetenschappelijk doelgroep bedoeld zijn. Al deze artikelen verzamel ik digitaal in een groot bestand. Ik vergelijk het wel eens met een postzegelverzameling, ben elke keer weer blij als ik er één aan de verzameling kan toevoegen. Ze zijn echter niet allemaal even goed bruikbaar als onderbouwing voor nieuw onderzoek.

Het ontbreekt helaas nog steeds aan stevig en groot wetenschappelijk empirisch onderzoek over VTS. Wat ik daarmee bedoel is onderzoek dat is opgezet met een flinke groep proefpersonen en een goed uitgewerkte onderzoeksmethodologie, met liefst ook een controle-conditie erin verwerkt. Het overgrote deel van de nieuwe literatuur gaat over pilots in het onderwijs waarvan, vaak erg persoonlijk, verslag wordt gedaan. Dit soort onderzoek heeft vaak erg kleine groepen proefpersonen, maar het enthousiasme over VTS is groot. Het lezen van de onderzoeksverslagen is dan ook een blije bezigheid voor iemand zoals ik. Overigens geven deze onderzoeken vaak ook de aanbeveling dat er meer of op grotere schaal onderzoek gedaan zou moeten worden.

Gelukkig is VTS gebouwd op het methodologisch zeer sterke en grootschalige empirische onderzoek van Abigail Housen naar het effect van VTS op kritisch denken (Housen, 2000-2001). Dat onderzoek is nog steeds een belangrijke pijler in de onderbouwing van inzet van VTS in het onderwijs. Er wordt ook nog steeds vervolgonderzoek naar dit effect gedaan in de dagelijkse praktijk op scholen en universiteiten. In deze onderzoeken wordt het positieve effect van VTS op kritisch leren denken alom herkend. Dat is natuurlijk positief nieuws.

Ander positief nieuws is het groeiend aantal publicaties over VTS in andere talen dan het Engels. In alle werelddelen worden inmiddels artikelen over VTS geschreven in de taal van de regio. Zo vond ik artikelen in het Arabisch, Thais, Japans, Koreaans, maar ook IJslands, Oekraïens, Pools, Duits, Spaans, Portugees en Frans. Ook in het Nederlands zijn interessante onderzoeken te vinden. Via een vaak Engelstalige samenvatting of het gebruik van vertaal-software zijn de highlights van deze artikelen  inmiddels gemakkelijk toegankelijk. Dat vind ik nog altijd heel bijzonder. Het in detail lezen van bijvoorbeeld een proefschrift in het Thais, is nog steeds best moeilijk maar met hulp van een vertaal-programma niet onmogelijk. Zo wordt de kennis over VTS steeds internationaler, en steeds breder en beter te raadplegen. Het overgrote deel van de literatuur is echter nog steeds in het Engels. Het gebruik ervan door onderzoekers voor wie Engels niet hun moedertaal is, kan leiden tot onzorgvuldigheden of onduidelijkheden. Ook een vertaalprogramma kan dergelijke problemen opleveren. Een Japanse VTS-onderzoeker loste dat op door een chatbot in te zetten om zijn tekst te redigeren (die chatbot bedankte hij in zijn ‘acknowledgements’!).  En met succes, want zijn artikel in het Engels las inderdaad heel soepel.

De hulp inroepen van een chatbot zoals ChatGPT of Quilbot, is echter vooralsnog niet zonder risico. Het wordt door veel academici gebruikt en Tilburg University is terughoudend omdat de privacy en copyright van verwerking van academische teksten nog niet goed is georganiseerd. Ik zie die chatbots in de toekomst wel als een kans om de informatie over onderzoek naar VTS wereldwijd nog beter te kunnen delen.

Wil je reageren? Dat kan naar i.s.sam@tilburguniversity.edu.

Bron:

DeSantis, K. & Housen, A. (2007). Highlights of Findings – San Antonio, Aesthetic Development and Creative and Critical Thinking Skills Study. Report. Visual Understanding in Education.